رنگ چيست؟

در سال 1666، اسحاق نيوتن، دانشمند نامدار انگليسي، کشف کرد که چنانچه نور خالص سفيد از يک منشور عبور داده شود، به رنگ‌هاي قابل رؤيت تجزيه مي‌شود. نيوتن همچنين کشف کرد که هر رنگ از يک طول موج منحصر به فرد تشکيل شده و قابل تجزيه به رنگ‌هاي ديگر نيست.

با وجودي که اثر رنگ‌ها تا حدودي ذهني است و در مورد اشخاص مختلف فرق مي‌کند امّا برخي از تاثيرات رنگ‌ها داراي معني يگانه‌اي در سراسر جهان هستند. رنگ‌هايي که در طيف رنگ‌ها در ناحيه قرمز قرار دارند به عنوان رنگ‌هاي گرم شناخته مي‌شوند که اين دامنه‌اش از احساسات گرم و صميمانه تا احساس خشم و عصبانيت متغير است.

در برخي از فرهنگ‌هاي قديمي، از جمله مصري‌ها و چيني‌ها، از رنگ‌ها براي درمان استفاده مي‌شده است. اين کار که گاهي به آن نور درماني يا رنگ شناسي نيز گفته مي‌شود هنوز هم به عنوان روش درمان جايگزين مورد استفاده قرار مي‌گيرد.

از رنگ زرد براي تحريک اعصاب استفاده مي‌شود.

از رنگ نارنجي براي بالا بردن سطح انرژي استفاده مي‌شود.

از رنگ آبي براي کاهش درد و تسکين بيمار استفاده مي‌شود.

از رنگ نيلي براي تسکين ناراحتي‌هاي پوستي استفاده مي‌شود.

اغلب روان‌شناسان به رنگ درماني به ديده شک و ترديد مي‌نگرند و مي‌گويند که درباره تاثيرات احتمالي رنگ‌ها اغراق شده و رنگ‌ها در فرهنگ‌هاي مختلف، معاني متفاوتي دارند. پژوهش‌ها نشان داده‌اند که در بسياري از موارد، تاثيرات رنگ‌ها در تغيير حالت افراد، تاثيراتي زودگذر و موقتي بوده است. براي مثال، قراردادن افراد در اتاق آبي ممکن است در ابتدا احساس آرامش در آن‌ها به وجود آورد امّا اين اثر پس از آن که آن‌ها آرامششان را بازيافتند، به تدريج کاهش خواهد يافت.

سياه معمولاً به عنوان نماد ترس يا شيطان مورد استفاده قرار مي‌گيرد امّا به عنوان نشانگر قدرت نيز شناخته مي‌شود. از رنگ سياه براي نشان دادن شخصيت‌هاي خطرناک مثل دراکولا و يا جادوگران استفاده مي‌شود.

رنگ سياه در بسياري از فرهنگ‌ها براي مراسم سوگواري مورد استفاده قرار مي‌گيرد. اين رنگ همچنين نشانگر غمگيني، جذابيت جنسي و رسمي بودن است.

در مصر قديم، رنگ سياه نشانگر زندگي و تولّد دوباره بود.

رنگ سياه معمولاً به دليل لاغر نشان دادن در نمايش‌هاي مد مورد استفاده قرار مي‌گيرد.

2- روان‌شناسي رنگ سفيد

رنگ سفيد مي‌تواند در انسان احساس فضاي بيشتر به وجود آورد.

رنگ سفيد معمولاً نشانگر سرما، پاکيزگي و آرامش است. اتاقي که کاملاً به رنگ سفيد نقاشي شده باشد ممکن است جادار و بزرگ به نظر آيد امَا خالي و سرد است. بيمارستان‌ها و کادر پزشکي از رنگ سفيد براي ايجاد حس پاکيزگي استفاده مي‌کنند.

3- روان‌شناسي رنگ قرمز

رنگ قرمز، نشانگر عشق، حرارت و صميميت است.

رنگ قرمز، به وجود آورنده احساس شور و هيجان است.

رنگ قرمز، تحريک کننده احساس خشم و عصبانيت است.

4- روان‌شناسي رنگ آبي

رنگ آبي، احساس آرامش را به ذهن مي‌آورد و معمولاً نشانگر صلح، امنيت و نظم است.

رنگ آبي، مي‌تواند احساس غم، درون‌گرايي يا گوشه‌گيري را در بعضي افراد به وجود آورد.

رنگ آبي معمولاً براي دکور دفاتر مورد استفاده قرار مي‌گيرد زيرا تحقيقات نشان داده است که افراد در اتاق‌هاي آبي کارآيي بيشتري دارند.

رنگ آبي با وجودي که از محبوبترين رنگ‌هاست امّا يکي از رنگ‌هايي است که کمترين اشتها را بر مي‌انگيزد. در برخي از برنامه‌هاي کاهش وزن توصيه مي‌شود که غذاي خود را در بشقاب‌هاي آبي بکشيد. رنگ آبي به ندرت به صورت طبيعي درخوراکي‌ها وجود دارد. همچنين رنگ آبي غذا معمولاً به عنوان نشانه فاسد بودن و يا سمّي بودن آن در نظر گرفته مي‌شود.

رنگ آبي مي‌تواند باعث کاهش ضربان قلب و حرارت بدن گردد.

5- روان‌شناسي رنگ سبز

رنگ سبز، نشانگر آرامش، خوشبختي، سلامتي و حسادت است.

پژوهشگران دريافته‌اند که رنگ سبز مي‌تواند باعث افزايش قابليت خواندن گردد. برخي از دانش‌آموزان و دانشجويان با قراردادن يک برگه شفاف سبز رنگ بر روي صفحه کتاب، مي‌توانند مطالب را با سرعت بيشتري از حدّ معمول بخوانند و درک کنند.

رنگ سبز، از دير باز نماد باروري بوده و در قرن پانزدهم براي لباس عروسي به کار مي‌رفته است.

از رنگ سبز در دکوراسيون به دليل اثر آرام بخشي آن استفاده مي‌شود.

رنگ سبز باعث کاهش استرس مي‌شود. کساني که در فضاي کاري سبز رنگ کار مي‌کنند، کمتر دچار دردهاي دستگاه گوارش مي‌شوند.

6- روان‌شناسي رنگ زرد

رنگ زرد به دليل مقدار زياد نوري که منعکس مي‌کند، بيشتر از بقيه رنگ‌ها چشم را خسته مي‌کند. استفاده از رنگ زرد براي پس زمينه کاغذ يا نمايشگر کامپيوتر مي‌تواند باعث چشم درد يا در حالت‌هاي خاص از دست دادن بينايي گردد.

رنگ زرد مي‌تواند احساس رنجيدگي و خشم را به وجود آورد. با وجودي که رنگ زرد به عنوان يک رنگ شاد شناخته مي‌شود اما بيشتر مردم در اتاق‌هاي زرد رنگ، هيجانشان را از دست مي‌دهند و بچه ها نيز در اتاق‌هاي زرد رنگ بيشتر گريه مي‌کنند.

رنگ زرد باعث افزايش سوخت و ساز بدن انسان مي‌گردد.

چون رنگ زرد، از بقيه رنگ‌ها زودتر ديده مي‌شود، بيشتر از بقيه براي جلب توجه مورد استفاده قرار مي‌گيرد.

7- روان‌شناسي رنگ ارغواني

رنگ ارغواني نشانگر عقل و معنويت است.

رنگ ارغواني خيلي کم در طبيعت وجود دارد و به همين دليل ممکن است به عنوان نشانه مصنوعي يا غير عادي بودن در نظر گرفته شود.

8- روان‌شناسي رنگ قهوه‌اي

رنگ قهوه‌اي همچنين مي‌تواند حس غم و انزوا را به وجود آورد.

رنگ قهوه‌اي، حس گرما ، محبت، آسايش و امنيت را به ذهن مي‌آورد.

رنگ قهوه‌اي معمولاً بيانگر طبيعي بودن، زميني بودن و متفاوت بودن است اما گاهي مي‌تواند نشانگر پيچييدگي نيز باشد.

  9- روان‌شناسي رنگ نارنجي

رنگ نارنجي، احساس هيجان، گرما و شور و شوق را به ذهن مي‌آورد.

رنگ نارنجي، معمولاً براي جلب توجه مورد استفاده قرار مي‌گيرد.

  10- روان‌شناسي رنگ صورتي

رنگ صورتي اثر آرام‌بخشي دارد. در ورزشگاه‌ها معمولاً رختکن تيم حريف را به رنگ صورتي نقاشي مي‌کنند تا بازيکنان آن‌ها کم انرژي و منفعل شوند.

با وجودي که اثر آرام بخشي رنگ صورتي مشخص شده است ولي پژوهشگران دريافته‌اند که اين اثر تنها در خلال مواجهه اوليه به وجود مي‌آيد. مثلاً هنگامي که از اين رنگ در زندان‌ها استفاده شد، زندانيان پس از عادت کردن به آن، حتي نا آرامتر از قبل شدند.

  ترجمه: کلينيک الکترونيکي روان يار